İki ayrı ülke paralarının birbirleriyle değiştirilmesi işlemine kambiyo denmektedir.. Aynı zamanda para yerine geçen taşınabilir değerlerin başka bir yere aktarılması için yapılan işlem olarak da bilinir. Kambiyo vergisi ise nakit ya da para kaynağı sağlayan yatırım araçları üzerinden elde edilen kar ile işleme giren vergi çeşididir.
Banka, döviz büroları ve finansal kuruluşlar tarafından dolar, euro gibi yabancı paraların satış işleminde bu vergi alınmaktadır. Bankalarda açılan altın mevduat gibi fiziki olmayan altın satış tutarı üzerinden de alınır. Bu vergi genelde parasal net bir rakam olarak değil daha çok yüzde şeklinde ifade edilmektedir.
Banka ve sigorta muameleleri kapsamında kambiyo vergi oranı % 0,2 olarak belirlenmiştir. 2020 yılında kambiyo vergisi döviz alımları kalemi için %1 olarak güncellenmiştir.
Hangi Durumlarda Kambiyo Vergisi Alınmamaktadır?
Bankalar ile yetkili müesseselerin kendi aralarında veya birbirlerine yaptıkları kambiyo satışlarında,
Hazine ve Maliye Bakanlığına yapılan kambiyo satışlarında,
Döviz kredisinin ödenmesine yönelik olarak, döviz kredisi kullanılan ya da kullanımına aracılık eden banka tarafından kredi borçlusuna yapılan kambiyo satışlarında.
Sanayi sicil belgesini haiz işletmelere yapılan kambiyo satışları,
İhracatçı Birliklerine üye olan ihracatçılara yapılan kambiyo satışları
Kambiyo Vergisi Hangi İşlemlerde Ödenir?
Bu vergi türü döviz ya da altın alım işlemlerinin yapılmasında alıcıdan nakit olarak tahsil edilmektedir. Alım işlemine aracı olan bankalar veya finansal kurumlar sizin adınıza yapılan vergi kesintisini öder. Alınan vergi bedelleri direkt olarak devlete aktarılmaktadır. Bu vergilendirme durumu bazı durumlarda ülkeden ülkeye farklılık gösterir. Bu vergi türü sadece ülkeler arası alım işlemleri gerçekleştiğinde uygulanmaktadır.
Kambiyo Vergi Kalemleri
Kambiyo vergisinin uygulanma durumlarına göre birkaç çeşidi vardır. Örneğin kapalı kambiyo vergisi, düşük değerde paraya sahip olan ülkelerin serbest döviz rejiminden vazgeçerek, döviz alım satım işlemlerini devlet eliyle yapmaları demektir.
Bu işlem kambiyo rejimi olarak da tanımlanmaktadır. Burada amaç serbest döviz rejimini bırakan ülkelerin, para değerinin belli seviyelerde tutulmasını sağlamaktır. Bu işlemin yapılması ülkelerin dış ticareti ile gerçekleşen genel döviz giriş-çıkış işlemlerinde uygulanan kur politikasıdır.
Altın kambiyo vergisi, altın satış işlemlerinde ve fiziki olmayan altınların bankalarca satılması işleminde, altın tutarlarına yansıtılan vergi tipidir. 2020 senesinde toplam altın satış değerinin % 1’i kadar vergi karşılanmıştır.
Döviz kambiyo vergisi, bankalar, yetkili finansal kuruluşları ve döviz büroları tarafından yasalar kapsamında, döviz satışlarında alınan vergi çeşididir.
Kambiyo Vergisi Gider Yazılabilir Mi?
Muhasebe kayıtlarında kambiyo vergisinin gider olarak gösterilmesi olanaklı değildir.
Kambiyo alım satım işlemlerinde kambiyo satışları vergiye matrah olmaktadır.
Vergi adı altında ise herhangi bir indirim yapılamaz. Bu düzenleme kapsamındaki banka ve sigorta muameleleri vergileri de aynı şekilde matraha dahil edilememektedir.
SONUÇ
Kambiyo vergisi ; ülkeler arası yapılan nakit ve ya nakit benzeri işlemlerin sonucunda oluşan kardan tahsil edilen bir vergi çeşididir.
Kambiyo vergisinin amacı; kur rejimi politikalarının doğru uygulanmasını sağlamak, kur dengesini korumak ve aslında ülkelerin kendi para birimini korumak amacıyla aldıkları vergilerdir.
Kambiyo vergileri; dışa açık bir ekonomi politikaları uygulanırken ve dışa açık ekonomi politikalarında doğru para politikasını uygulama konusunda önemli bir politika enstrümanıdır.
KAYNAKÇA
-https://www.burgan.com.tr/sozluk/kambiyo-vergisi-nedir
-https://eduhukuk.com/kambiyo-vergisi-nedir/
-https://www.vomsis.com/blog/kambiyo-vergisi-nedir/
Mücteba Onurhan ÖZMUMCU
Vergi Denetçisi-Ekonomist
